ความรู้+ข้อขัดแย้งทางบัญชี

ความรู้พื้นฐานทางบัญชี

ความหมายของบัญชี:

การบัญชีหมายถึงการจดบันทึกข้อมูลทางการเงินเก็บรวบรวมมาจำแนก วิเคราะห์จัดหมวดหมู่และสรุปผล

งบการเงิน คือ รายงานทางบัญชีที่แสดงฐานะการเงิน ผลการดำเนินงานของกิจการ การเปลี่ยนแปลงของเงินสดและส่วนของผู้ถือหุ้น ในรอบปีบัญชีที่ผ่านมา
โดย งบการเงินประกอบด้วย :

• งบดุล


• งบกำไรขาดทุน


• งบแสดงส่วนของผู้ถือหุ้น


• งบกระแสเงินสด


• หมายเหตุประกอบงบการเงิน

งบดุล คือ งบที่แสดงฐานะการเงินหรือความมั่งคั่งของกิจการ ณ วันใดวันหนึ่ง

• สมการบัญชี
  

  สินทรัพย์ (Assets)= หนี้สิน(Liabilities) + ส่วนของเจ้าของ(Owner's Equity)

สังเกตได้ว่า สินทรัพย์ จริงๆแล้วก็คือหนี้สินทั้งหมดของกิจการ ซึ่งแบ่งเป็น หนี้สินต่อเจ้าของกิจการ กับ หนี้สินต่อบุคคลภายนอก

งบกำไรขาดทุน คือ งบการเงินที่แสดงผลการดำเนินงานของกิจการในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง

กำไรสุทธิ(ขาดทุนสุทธิ)=รายได้-ค่าใช้จ่าย

ความสัมพันธ์ระหว่างงบดุลและงบกำไรขาดทุน

• จากนิยามของงบดุลและงบกำไรขาดทุน (สุจิต วิเคราะห์):

  งบกำไรขาดทุนณช่วงเวลาหนึ่งๆ จะเท่ากับ ส่วนต่างของงบดุลณจุดเริ่มของช่วงเวลานั้น และงบดุลณจุดสุดท้ายของช่วงเวลานั้นๆ

  
  เหตุผล: เพราะ ณ ช่วงเวลาหนึ่งๆ ส่วนต่างของฐานะการเงินของกิจการ(ซึ่งแสดงโดยงบดุล) ย่อมต้องเท่ากับ ผลการดำเนินการของกิจการ(ซึ่งแสดงโดยงบกำไรขาดทุน)

ปัญหา:
มีการขยาย สมการบัญชี เป็น

สินทรัพย์ (Assets)= หนี้สิน(Liabilities) + ส่วนของเจ้าของ(Owner's Equity)+รายได้-ค่าใช้จ่าย

สมการนี้ทำให้งบดุลไม่ถูกต้องหรือเปล่า เพราะ แสดงงบกำไรขาดทุนลงไปแค่ในด้านขวามือเท่านั้น โดยไม่ได้เพิ่มด้านซ้ายมือ(ไม่มีกำไรสุทธิ)เลย
ถ้า สินทรัพย์ หนี้สิน และ ส่วนของเจ้าของ เป็นของ งบดุลก่อนหน้า(=จุดเริ่มของช่วงเวลา) ก็จำเป็นจะต้องเพิ่ม กำไรสุทธิเข้าไปทางซ้ายด้วย แต่ถ้า สินทรัพย์ หนี้สิน และ ส่วนของเจ้าของ เป็นของ งบดุลประจำงวด(=จุดสิ้นสุดช่วงเวลา) ก็ไม่สมควรที่จะมี (รายได้+ค่าใช้จ่าย)
คำตอบ:
จากคุณเมย์
สมการที่เห็น ส่วนของเจ้าของ นั้น ไม่ใช่ส่วนของเจ้าของที่รวม กำไรสุทธิประจำงวด
(ส่วนของเจ้าของ = ทุน + กำไรสะสม + กำไรสุทธิประจำงวด)
และสำหรับงบดุลทุกอัน จะต้องมีการสรุปกำไรขาดทุน เพื่อเอามาหา กำไรสุทธิประจำงวดทุกครั้ง
แต่ไม่ต้องหากำไรสุทธิสำหรับงบทดลอง

การบันทึกรายการบัญชี
หลักการ:

Debit ของทุกบัญชี = Credit ของทุกบัญชี

โดยที่ Debit คือ การหักบัญชี
และ Credit คือ การจ่ายเข้าบัญชี
ส่วนประกอบ:

• สมุดรายวัน(Journal)
  
  • สมุดรายวันเฉพาะ(Special Journal)
  • สมุดรายวันทั่วไป(General Journal)
    
• สมุดบัญชีแยกประเภท(Ledger)
  • บัญชีประเภทสินทรัพย์
  • บัญชีประเภทหนี้สิน
  • บัญชีประเภทส่วนของเจ้าของ
  • บัญชีประเภทรายได้
  • บัญชีประเภทค่าใช้จ่าย

โดยจะยึดบัญชีสินทรัพย์(ซึ่งบันทึกหนี้สินทั้งหมดของกิจการ)เป็นหลัก
ถ้ามีเหตุให้สินทรัพย์เพิ่ม ไม่ว่าจะเป็น หนี้สิน หรือ ส่วนของเจ้าของ(ซึ่งต้องคืนให้เจ้าของเมื่อยุติกิจการ) ก็บันทึกลงในส่วน Debit แต่ถ้ามีเหตุให้สินทรัพย์ลด(เช่นบันทึกการชำระเงิน) ก็บันทึกลงในส่วน Credit
สำหรับ บัญชือื่นๆ ก็ให้ลงให้สอดคล้องกับหลักการ โดยดูได้จากตาราง

		Debit	Credit
บัญชีประเภทสินทรัพย์	เพิ่ม	ลด
บัญชีประเภทหนี้สิน	ลด	เพิ่ม
บัญชีประเภทส่วนของเจ้าของ	ลด	เพิ่ม
บัญชีประเภทรายได้	-	รับ
บัญชีประเภทค่าใช้จ่าย	จ่าย	-